GSS dzień 4

DZIEŃ 4: Ostra Mała - Lesista Wielka 

Data: 07.VII.2016

Dzienny dystans: 41,1 km (GSS) + 1,2 km (wejście na Skalnik)

Wyprawowy dystans: 122,4 km (GSS), 128,6 km (całość)
Dobowa suma podejść: 1256 m
Dobowa suma zejść: 1309 m

Najwyższy punkt na trasie GSS - dzień 4: Rudawy Janowickie - Skalnik (944 m n.p.m. - poza GSS), Ostra Mała (936 m n.p.m. - sam GSS); Wzgórza Bramy Lubawskiej - Zadzierna (724 m n.p.m.); Góry Kamienne - Lesista Wielka (854 m n.p.m.)

Schroniska turystyczne i inne obiekty noclegowe na trasie:
- Gospodarstwo agroturystyczne "Czartak" w Czarnowie - dawne schronisko:    (brak strony internetowej)    (w pobliżu GSS - u)

- Stanica pod Zadzierną w Paprotkach:    http://www.paprotki.pl/    (w pobliżu GSS - u)
- Gościniec Betlejem w Krzeszowie:    http://betlejem.home.pl/kreator/news/

Trasa:

RUDAWY JANOWICKIE:  Ostra Mała (936 m n.p.m.) -  Skalnik  (944 m n.p.m.) -  Ostra Mała (936 m n.p.m.) -  Wilkowyja (776 m n.p.m.) -  Szarocin (527 m n.p.m.) - WZGÓRZA BRAMY LUBAWSKIEJ:  Świerczyna (720 m n.p.m.) -  Paprotki (549 m n.p.m.) -  Zadzierna  (724 m n.p.m.) -  Bukówka (505 m n.p.m.) -  Lubawka (493 m n.p.m.) - GÓRY KAMIENNE:  /GÓRY KRUCZE/: Czarnogóra (621 m n.p.m.) -   Krzeszów (461 m n.p.m.) - KOTLINA KAMIENNOGÓRSKA:  /KRZESZOWSKIE WZGÓRZA/: Góra św. Anny (593 m n.p.m.) -  Grzędy (506 m n.p.m.) - GÓRY KAMIENNE:  /MASYW DZIKOWCA I LESISTEJ WIELKIEJ/: Sucha Góra (767 m n.p.m.) -  Lesista Wielka (854 m n.p.m.)

Trasa GSS dzień 4. Opracowanie własne w QGIS-ie. Podkład - WMS (geoportal).

Profil topograficzny 4 dnia wyprawy GSS.

Czwarty dzień wyprawy rozpocząłem od pobudki o godzinie 5:10. Słoneczny poranek zapowiadał, że będzie to jeden z ładniejszych dni podczas mojej wędrówki.
Wróciwszy z powrotem na szczyt Ostrej Małej (936 m n.p.m.), mogłem bliżej poznać znajdujące się tutaj ciekawe obiekty. Obok szlakowskazu znajduje się obelisk poświęcony Januszowi Boisse "Blademu" - żyjącemu w latach 1932 - 2015 harcmistrzowi, nauczycielowi geografii, komendantowi Szczepu ZHP im. Romualda Traugutta w Łodzi. Obelisk postawiono tutaj, gdyż Rudawy Janowickie zawsze były bliskie sercu tej znakomitej osobowości.
Po drugiej stronie znajdują się ciekawe granitowe wychodnie skalne. Warto wejść na jeden z nich. Znajduje się tam taras widokowy z przepięknym widokiem na całe Rudawy Janowickie, Karkonosze i Kotlinę Jeleniogórską. Widać stąd również gołoborze - rumowisko skalne zlokalizowane na zachodnim zboczu Skalnika (944 m n.p.m.) - najwyższego szczytu Rudaw Janowickich. 

Spod węzła szlaków zdecydowałem się zdobyć pobliskie wzniesienie Skalnika (944 m n.p.m.). Prowadzi tam niebieski szlak (ok. 0,6 km) (). Na jego szczycie znajduje się tabliczka informacyjna z nazwą szczytu i jego wysokością. To trzeci szczyt na mojej trasie, zaliczany do Korony Gór Polski.    

Ostra Mała (936 m n.p.m.) - szlakowskaz z obeliskiem poświęconemu osobie Janusza Boisse "Blademu".

Ostra Mała (936 m n.p.m.) - jedna z wychodni skalnych.

Ostra Mała (936 m n.p.m.) - widoki z tarasu widokowego na jednym z ostańców skalnych (1).

Ostra Mała (936 m n.p.m.) - widoki z tarasu widokowego na jednym z ostańców skalnych (2).

Skalnik (944 m n.p.m.) - najwyższy szczyt Rudaw Janowickich.

Wróciwszy z powrotem na węzeł szlaków na Ostrej Małej (936 m n.p.m.) (), mogłem kontynuować swoją wędrówkę Głównym Szlakiem Sudeckim. Ze szczytu trasa () bardzo stromo opada wśród kolejnych ciekawych wychodni skalnych zwanych "Koniami Apokalipsy", na Przełęcz pod Bobrzakiem (808 m n.p.m.) i do górnej części Czarnowa. Z Rozdroża pod Bobrzakiem można dojść w kilka minut do farmy wielbicieli Kryszny w Czarnowie. Ja natomiast kontynuowałem swoją wędrówkę GSS (), w kierunku szczytów Wilkowyja (776 m n.p.m.) i Liściasta (755 m n.p.m.). Za tym drugim szczytem szlak () schodzi do Szarocina, gdzie kończy się moja przygoda z Rudawami Janowickimi. We wsi warto podejść w okolice pałacu z parkiem (z końca XVIII w.), będącego niegdyś własnością znanego śląskiego rodu Zedlitzów (dziś mieści się tutaj dom pomocy społecznej).
Za Szarocinem wkroczyłem w kolejny region na mojej trasie. Wzgórza Bramy Lubawskiej (Brama Lubawska) to wąski pas wzniesień. Choć są one niewysokie, to ich zdobycie kosztowało mnie nieco więcej wysiłku. Za wsią GSS () omija szczyty Łysek (653 m n.p.m.) i Łysiuna (678 m n.p.m.). Pierwsze uciążliwe podejście () znajduje się na Rudziankę (637 m n.p.m.). Dalej szlak () grzbietem zaprowadza mnie na Świerczynę (720 m n.p.m.), by następnie sprowadzić mnie do miejscowości Paprotki.
Paprotki to niewielka wioska położona malowniczo nad Zalewem Bukówka. Sam widok na zalew będzie towarzyszył mi aż na Zadzierną (724 m n.p.m.) - najwyższy szczyt Bramy Lubawskiej. Droga na szczyt () jest bardzo stroma. Na szczęście niemal z każdego miejsca tego podejścia rozpościera się ładny widok na położone w dole jezioro. Na szczycie Zadziernej znajduje się kilka, zbudowanych ze zlepieńców wychodni skalnych. Na samym wierzchołku, na jednej z nich powstał punkt widokowy, zabezpieczony barierką ochronną.  

Widok na Szarocin - stok Liściastej (755 m n.p.m.).

Widok na Zalew Bukówka z grzbietu Świerczyny (720 m n.p.m.).

Zalew Bukówka - wieś Paprotki.

Zalew Bukówka z Zadziernej (724 m n.p.m.).

Zadzierna (724 m n.p.m.) - najwyższy szczyt Bramy Lubawskiej.

Choć widok z Zadziernej (724 m n.p.m.) jest naprawdę przepiękny, to ciągle upływający czas zmusił mnie do podjęcia decyzji o dalszej wędrówce. Ze szczytu trasa () dosyć stromo opada do Bukówki. Za tą wioską GSS () na dystansie 2,4 km, biegnie poboczem wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 369 do Lubawki.

Lubawka - to niewielkie miasto (6192 mieszkańców - dane z końca 2015 r.), które wydaje się że czasy świetności ma już za sobą. Duży dworzec kolejowy przypomina, że była to niegdyś ważna i prężnie rozwijająca się miejscowość. Niestety dzisiaj wielu mieszkańców woli opuścić to miasto, niż w nim mieszkać (Lubawka od wielu lat się wyludnia). W mieście znajduje się kilka ciekawych zabytków, na które warto zwrócić większą uwagę. Na pewno należy do nich: rynek z kilkoma XVIII - wiecznymi kamienicami podcieniowymi, klasycystycznym ratuszem i piękną figurą św. Jana Nepomucena (1727 r.), kościół Wniebowzięcia NMP oraz dawny pałac opata z kościołem. W pobliżu na stoku Kruczej Skały (681 m n.p.m.) usytuowana jest zmodernizowana w 2016 r., największa po polskiej stronie Sudetów skocznia narciarska (HS 106).   

Lubawka - kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Lubawka - figura św. Jana Nepomucena przy ratuszu.

Lubawka - rynek z ratuszem.

Powoli opuszczając Lubawkę, wkraczałem w kolejny region na mojej trasie wędrówki. Zaliczane do Gór Kamiennych, pasmo Gór Kruczych to pierwsze z kilku pasm górskich tego regionu, znajdujące się na mojej trasie wędrówki. Z Lubawki GSS () Leszczynowym Wąwozem prowadzi na Lipowe Siodło, skąd już bez większych trudów trawersowałem kolejne wzniesienia Gór Kruczych: Miejską Górę (650 m n.p.m.), Kierz (662 m n.p.m.), Czarnogórę (621 m n.p.m.) i Anielską Górę (651 m n.p.m.) (). W końcu doszedłem () do kolejnego ciekawego miejsca na mojej trasie - Betlejem, będącego przysiółkiem Krzeszowa. Betlejem swoją nazwę zawdzięcza postawionej tutaj przez cystersów kaplicy betlejemskiej. Na stawie zbudowano drewniany pawilon, który latem był wykorzystywany przez opatów krzeszowskich. Na jego stropie znajdują się malowidła o tematyce biblijnej, dotyczące wydarzeń związanych z wodą, namalowane przez Jerzego Wilhelma Neunhertza Brygier W. (2015): Przewodnik turystyczny - Główny Szlak Sudecki, Wyd. Compass, Kraków.

Z Betlejem droga asfaltowa () zaprowadziła mnie do centrum Krzeszowa - niezwykłej pod względem religijnym i krajoznawczym miejscowości, związanej przez lata z cystersami. Już z daleka mogłem podziwiać, górujące nad resztą zabudowy wieże Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Na pewien czas opuściłem także mezoregion Gór Kamiennych. Najbliższe 10 km mojej wędrówki przebiegało Kotliną Kamiennogórską.

Krzeszów - niewielka wioska (z liczbą ludności wynoszącą 1605 mieszkańców - dane GUS za 2011 r.), znana przede wszystkim z jednego z najbardziej rozpoznawalnych zabytków architektonicznych Dolnego Śląska - Bazyliki Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. To własnie ona, wraz z otaczającym ją zespołem klasztornym, stanowi główny cel przyjazdu w to miejsce turystów i pielgrzymów.
W skład zespołu klasztoru cystersów (obecnie benedyktynek) z XVIII wieku wchodzą:
- barokowy kościół klasztorny (bazylika mniejsza) p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, z lat 1728 - 1735
- mauzoleum Piastów świdnicko-jaworskich
- klasztor
- dom opata
- ogród klasztorny
- kościół pomocniczy p.w. św. Józefa, z lat 1690 - 1696
- plebania
- oficyna (dawna apteka, browar), obecnie restauracja, z XVI, XIX w.
- kilka domów, w tym mieszkalno-gospodarcze
- wozownia
- cmentarz klasztorny
- mur graniczny opactwa , z XVI - XX wieku

Cały zespół klasztorny cystersów został wpisany na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Więcej o historii, możliwościach zwiedzania oraz godzinach Mszy Świętej można przeczytać na stronie - http://www.opactwo.eu/index.php.

Lipowe Siodło w Górach Kruczych - węzeł szlaków.

Widoki ze stoków Miejskiej Góry (650 m n.p.m.) w G. Kruczych.

Widok z Polany pod Miejską Górą (650 m n.p.m.) na G. Wałbrzyskie.

Krzeszów z Gór Kruczych.

Kapliczka przy drodze krzyżowej - przysiółek Betlejem w Krzeszowie.

Pawilon letni na wodzie - przysiółek Betlejem w Krzeszowie.

Gościniec Betlejem.

Krzeszów i górujące nad wsią wieże Bazyliki p.w. Wniebowzięcia NMP.

Bazylika p.w. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie.

Za wsią szlak () wspina się w stronę Krzeszowskich Wzgórz i Góry Św. Anny (593 m n.p.m.). Na stoku Góry Św. Anny znajduje się kaplica św. Anny. Kaplica powstała w I poł. XVII w., jako późnorenesansowa. Spod kaplicy rozpościera się ładny widok na Krzeszów i położone w oddali góry, m.in. Karkonosze.

Dalsza trasa () wiedzie przez chwilę przyjemną ścieżką w stronę G. Ziuty (631 m n.p.m.), za którą dosyć stromo schodzi w stronę miejscowości Grzędy. Po dojściu do głównej drogi biegnącej przez wioskę, GSS () skręca w prawo i biegnie przez najbliższe 2,5 km właśnie tą szosą.

Wreszcie ten niezbyt przyjemny do wędrówki fragment się skończył i trasa () mojego marszu ponownie wprowadziła mnie w obszar leśny. Wraz z pokonywanym podejściem w kierunku Suchej Góry (767 m n.p.m.), szlak () ponownie zaprowadził mnie w Góry Kamienne (Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej). Podejście to jest bardzo strome (). Cały Masyw Dzikowca i Lesistej Wielkiej, zbudowany jest z permskich skał wylewnych  - melafirów i porfirów oraz tufitów. Występują tutaj fragmenty kopuł i kominów wulkanicznych, pozostałości pokryw lawowych oraz tufowych. W rzeźbie widoczne są różne procesy denudacji, m.in.: osuwiska skalne, skałki stokowe, gołoborza i głębokie suche doliny. Strome podejścia i dosyć sypki materiał na szlaku (), dosyć mocno utrudniał mi wędrówkę. Na szczęście po wejściu na Suchą Górę (767 m n.p.m.), dalsza trasa () biegła już nieco łatwiej, w stronę najwyższego szczytu Masywu Dzikowca i Lesistej Wielkiej - Lesistej Wielkiej (858 m n.p.m.). Znajduje się tutaj wiata turystyczna, w której można odpocząć po wymagającym podejściu na ten szczyt.

Z powodu późnych godzin popołudniowych, zdecydowałem się poszukać miejsca na nocleg. Najbliższe obiekty noclegowe znajdują się w Kowalowej. Prowadzi tam czerwony szlak. 

Kaplica św. Anny w Krzeszowie (1).

Kaplica św. Anny w Krzeszowie (2).

Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) widziany na szlaku w okolicach Góry św. Anny (593 m n.p.m.).

Głównym Szlakiem Sudeckim w stronę miejscowości Grzędy.

Grzędy - przydrożna kapliczka.

Lesista Wielka (854 m n.p.m.) - wiata turystyczna.

Lesista Wielka (854 m n.p.m.).

Przydatne linki:

- Lubawka (oficjalna strona internetowa miasta) - http://www.lubawka.eu/

- Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie (opactwo w Krzeszowie) - http://www.opactwo.eu/